ساختمان موتور کولر آبی

این نوع موتورها از نوع قفسی (قفس سنجابی) با راه‌انداز خازنی یا مقاومتی دو دور می‌باشند، که در قدرتهای مختلف ۲۵/۰، ۵/۰ و ۷۵/۰ اسب بخار و بالاتر نسبت به حجم هوادهی کولر انتخاب می‌شوند. این نوع موتورها به دلیل نداشتن کلکتور (روتور سیم پیچی شده) با صدای بسیار کم، حجم، قیمت کمتر و عمر طولانی‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند. موتور کولر دارای دو دور حدود ۱۰۰۰ و ۱۵۰۰ دور در دقیقه است، که به نام دور کند و دور تند معروف است. ساختمان این موتورها براساس سه مشخصه سیم‌پیچ که راه‌انداز دور کند و دور تند هستند، ساخته می‌شوند.

در روی بدنه موتور کولر قسمت الکتریکی کلید گریز از مرکز وجود دارد که سرهای خروجی سیم‌پیچ‌ها و کابل ورودی برق به آن متصل می‌شود. روی قسمت کائوچویی این کلید لغات (COM) مشترک (HI) تند (LO) کند دیده می‌شود. جریانی که موتور در دورهای تند و کند می‌کشد، حدود یک اسب بخار و (۲/۴ آمپر) است. برای کولرهای با حجم هوادهی زیاد از موتورهای سه فاز با یک دور (۱۵۰۰ دور در دقیقه) استفاده می‌شود. ساختمان کولر آبی از بخشهای مختلی تشکیل شده‌اند که آنها را بررسی می‌کنیم.

استاتور (قسمت ساکن موتور)

استاتور از سه قسمت اصلی تشکیل شده است.

بدنه (طوقه)

این قسمت استاتور از ورقهای فولادی ساخته شده و توسط دستگاه درزجوش به صورت استوانه‌ای کامل درآمده است. قبل از جوش بدنه سوراخ‌هایی توسط پرس جهت تهویه روی آن تعبیه می‌گردد. قبل از اینکه هسته و سیم‌بندی در آن قرار گیرد، روی آن آزمایشهایی انجام می‌گیرد. بدنه ابتدا فسفاته، سپس لعابکاری و سرانجام رنگ می‌شود. موقعی که استاتور روی پایه‌اش قرار می‌گیرد، حتماً قسمت بیرون منفذ آن باید به سمت بالا باشد تا در مقابل ریزش آب و غیره محافظت گردد.

هسته

هسته الکتروموتور از ورق‌های دینامو (فولاد سیلیس‌دار) که روی آن شیارهای مخصوص و متفاوت تعبیه گردیده، تشکیل شده است. قطر داخلی هسته ۹/۸ سانتیمتر و طول یا ضخامت محوری هسته برای موتورهای ۳/۱ اسب بخار، ۳/۴ سانتیمتر و برای موتورهای ۱/۲ و ۴/۳ اسب بخار ۴/۵ سانتیمتر است.

رتور

رتور نیز از ورق‌های دینامو (فولاد سیلیس‌دار) تشکیل شده است. در روی ورقها شیارهایی تعبیه شده است که آلومینیوم مذاب در آن تزریق می‌شود. آلومینیم مذاب پره‌های خنک کننده دو سر رینگ را که میله‌های روتور را اتصال کوتاه می‌کند، نگه می‌دارد. جهت سبک شدن روتور و تهویه بهتر آن در روی هسته در قسمت مرکزی سوراخهایی تعبیه می‌شود.

درپوش و بوش‌ها

درپوش‌های انتهایی، قسمتی از موتور را تشکیل می‌دهند، که در مرکز آنها بوش‌های نگهدارنده محور رتور تعبیه شده است. جنس بوش‌ها از استیل و قسمت داخلی آنها از برنز می‌باشد تا در مقابل بارهای سنگین و سبک از استحکام کافی برخوردار باشند. روی بوشها منفذی تعبیه گردیده که در داخل آن نمد مخصوص آغشته به روغن قرار می‌گیرد.

کلید گریز از مرکز (صفحه اتصالات)

این کلید روی درپوش عقب الکتروموتور قرار دارد و چهارسر توسط فیش‌ها از زیر به آن اتصال دارد. در قسمت رویی یا بیرونی کلید، یک سیم‌ مخصوص دور زیاد که به فیشی با علامت HI که مخفف High، سیم دور کم به فیشی که به علامت LO که مخفف LOW و سیم برق مشترک به فیش با علامت COM که مخفف (COMON) است، متصل می‌شوند.

توربین (بادبزن)

قسمت اصلی کولر که هوای داخل اطاقک را به داخل کانال می‌دمد، توربین یا بادبزن نامیده می‌شود. توربین از طریق یک فلکه (پولی) بزرگ با یک تسمه به فلکه موتور متصل می‌گردد. توربین از تعدادی پره که با شکل و زاویه خاصی حول یک استوانه قرار دارند، تشکیل شده است.

پولی یا فلکه

پولی از آلومینیم خشک تهیه شده و انتقال قدرت از الکتروموتور به فن یا پروانه از طریق آنها انجام می‌گیرد. پولی کوچک روی محور موتور و پولی بزرگ روی محور پروانه نصب می‌شود. طرز قرار گرفتن آنها طوری است که هر دو آنها دقیقاً روی یک صفحه فرضی قرار می‌گیرند. در غیر این صورت باعث خوردگی تسمه می‌شوند. روی مرکز هریک از پولی‌ها یک پیچ مغزی قرار دارد که باید توسط آچار آلن روی سطح صاف محورها تنظیم و سپس محکم شود. در غیر این صورت پس از مدتی به صورت هرزگرد حرکت می‌کنند.

یاتاقان

یاتاقان یا بستر قسمتی است که یک سر محور فن در داخل آنها قرار می‌گیرد. ساختمان یاتاقان طوری است که نیروی وزن ناشی از محور و فن و اصطکاک را به بدنه منتقل می‌سازد، و چون باید حداقل اصطکاک و ساییدگی را داشته باشد، لازم است ماهانه یک بار روغن‌کاری شوند. بهترین یاتاقانها نوع گرافیتی و بلبرینگی هستند.

واترپمپ (پمپ آب)

واترپمپ یا پمپ آب کولر مانند همه پمپها از دو قسمت الکتریکی (موتور) و یک قسمت مکانیکی (پمپ) تشکیل می‌شود.

قسمت الکتریکی

• استاتور: قسمت استاتور از دو بوبین یا بالشتک تشکیل شده است، که روی هسته در داخل شیارها قرار گرفته‌اند.
• روتور: هسته روتور، واترپمپ را از ورق‌های آهن سیلیس‌دار تهیه و شیارهایی به منظور قرار گرفتن میله یا هادی‌ها روی روتور، روی آن ایجاد می‌کنند. این شیارها به منظور افزایش گشتاور واترپمپ انتخاب می‌شوند. در داخل آنها مواد مذاب تزریق می‌کنند. بطوری که یک قفسه آلومینیومی تشکیل می‌شود.
• درپوش‌ها: درپوش‌ها محل قرار گرفتن یاتاقانها و نگهداری دو سر محور موتور می‌باشند، و در نگهداری روتور نقش مهمی ایفا می‌کنند.

قسمت مکانیکی

واترپمپ (پمپ آب):

قسمتی از مجموعه موتور کولر که به شکل پره‌های منظم در قسمت انتهایی (پایینی) محور قرار دارد، واترپمپ نامیده می‌شود، و عمل پمپاژ آب را به بدنه کولر انجام می‌دهد. قسمتهای مختلف پمپ عبارتند از:

• پایه اصلی پمپ که در داخل آب قرار می‌گیرد.
• پروانه چهار یا سه پره که نقش توربین را داشته و آب را پمپاژ می‌کند.
• کفی یا پایه پمپ که در زیر پایه نصب می گردد و نقش آب بندی پمپ را دارد.
• چپقی پایه پمپ، محل قرار گرفتن شیلنگ، که آب را به سه راهی منتقل می‌کند.
• کلاهک پمپ، قسمت فوقانی الکتروپمپ، که به صورت چتری بالای الکتروپمپ قرار می‌گیرد تا از ورود آب به داخل آن جلوگیری کند.

بدنه کولر (اطاقک هوا)

اطاقک هوا از یک مکعب تشکیل شده است که دارای کف سقف و یک بدنه ثابت می‌باشد. سه دیوار دیگری که پوشال‌ها در آن جای داده می‌شوند. معمولاً متحرک هستند، و می‌توان آنها را از اطاقک جدا ساخت. در مواقع تعویض پوشال‌ها و یا سرویس کولر این کار ضروری است. قسمت دیوار ثابت از طریق یک دریچه لبه‌دار با یک قطعه برزنت به کانال اصلی متصل می‌گردد. بدین ترتیب از انتقال ضربه و لرزش کولر به کانال جلوگیری می‌شود.

شناور (فلوتر)

شناور وسیله‌ای است که برای تنظیم مقدار و ارتفاع آب داخل مخزن کولر یا هر مخزن دیگری بکار می‌رود، و از سرریز شدن آب جلوگیری می‌کند. این دستگاه که قابل تنظیم نیز هست، از یک شیر فشاری که توسط یک بازو به یک کره پلاستیکی تو خالی متصل است تشکیل می‌شود.

جعبه اتصال الکتریکی

جعبه اتصال که از مواد عایق ساخته شده است، به بدنه ثابت کولر در داخل آن متصل می‌باشد. طوری که روی آن سرپیچ‌های اتصال، همراه با حروف و در بعضی موارد با نقشه اتصال دیده می‌شود. این جعبه دارای یک درپوش محافظ است.

خازن راه‌انداز موتور کولر

این خازن (که با سیم‌پیچ راه‌انداز موتور بطور سری قرار گرفته است) هنگام راه‌اندازی موتور در مدار قرار می‌گیرد، و با ایجاد اختلاف کار بین جریان ولتاژ باعث حرکت موتور شده و سپس توسط کلید گریز از مرکز از مدار موتور خارج می‌شود. پس از خاموش شدن کولر مجدداً کلید گریز از مرکز خازن را برای استارت بعدی در مسیر جریان می‌دهد.

کولرهای آبی مجهز به سیستم جدید آبرسانی است و طوری طراحی شده است که آب را بصورت یکنواخت روی پوشالها تقسیم می‌کند بطوریکه باعث افزایش بازده خنکی کولر می‌شود از ریختن آب بر روی الکتروموتور جلوگیری می‌کند درنتیجه امکان سوختن آن وجود ندارد. این کولرها دارای چهار بدنه مشبک می‌باشد که مقدار بازده خنکی را به اندازه ۵ درصد افزایش می‌دهد.

کولر سلولزی (Evaporative cooler) :

کاربرد (Applications) :

1. این سیستم جهت نصب در خارج از محیط طراحی شده است.
2. در مکانهایی که نیاز به هوای تازه زیاد و پیوسته دارند این سیستم قابل استفاده است.

نمونه‌هایی از کاربردهای این محصول:

1. فضاهای مسکونی
2. مغازه‌ها
3. دفاتر اداری و …

مواد مورد استفاده (materials) :

1. رنگ بدنه، رنگ پودری است.
2. بدنه از جنس ورق گالوانیزه بوده و ضخامت ورق کف کولر ۲۵/۱ میلیمتر است.
3. کف مخزن آب دارای عایق رطوبتی می‌باشد.
4. در این محصول از واسط تبخیری یک سلولزی استفاده شده است.
5. در مقابل پر سلولزی، توری پلمیری به کار رفته است.

مزایای سیستم (Advantages) :

1. این سیستم دارای راندمان تبخیری ۸۰ درصد می‌باشد.
2. در این محصول از پد سلولزی شرکت munters که دارای مزایای مخصوص به خود می‌باشد استفاده شده است.
3. مصرف برق در این سیستم نسبت به سایر سیستمها از جمله سیستم‌های تراکمی بسیار کمتر است، در نتیجه هزینه کاربری تقلیل می‌یابد.
4. هزینه خریداری این محصول نسبت به سیستمهای تراکمی بسیار کم می‌باشد و تنها حدود ۱/۰ هزینه سرمایش تراکمی است.
5. این سیستم به دلیل ایجاد فشار مثبت درون محیط، نفوذ هوا و درنتیجه گرد و غبار از طریق درها و پنجره‌ها کاهش می‌دهد.
6. سقف شیبدار این محصول از جمع شدن آب در سطح بالایی کولر جلوگیری می‌نماید و مانع از زنگ زدن آن می‌شود.
7. برای کاهش اثرات منفی ارتعاشات نقاط اتصال و نیتلاتور با کابین کولر از لرزه گیر استفاده شده است.
8. کف مخزن آب دارای عایق رطوبتی است.
9. با استفاده از خار محصره منزی از شل شدن پیچ‌های خودکار جلوگیری بعمل آمده است.

۱۰.رنگ بدنه رنگ پودری است که دارای مقاومت جوی، درخشندگی و ثبات نوری بسیار عالی می‌باشد.

۱۱.استفاده از توری پلیمری که باعث افت فشار کمتری می‌شود.

پد سلولزی (Celdekpad) :

1. پد مذکور دارای ساختاری یکنواخت می‌باشد که موجب ایجاد سطح تماس وسیعی بین آب و هوا می‌شود. سطح تماش ۱ مترمکعب از این پد معادل سطح یک استخر ۵۰ متری است.
2. پد سلولزی دارای قدرت جذب بالایی است که مانند کاغذ خشک کن می‌تواند آب را به خود جذب نماید. یک مترمکعب از این پد ۶۰ کیلوگرم وزن دارد و می‌تواند ۱۰۰ لیتر آب را جذب کند.
3. پروسه تقطیر در پدهای سلولزی موجب تولید بخار آب خالص می‌شود که فاقد آلودگی و مواد معدنی است لازم به ذکر است با ایجاد این بخار مانع از توزیع بیماری یا خوردگی بر روی مواد حساس می‌شود.
4. برخلاف پوشالهای معمولی، امکان تشکیل قارچ بر روی پد سلولزی وجود ندارد و درنتیجه موجب بیماریهای باکتریایی، قارچی و آلرژیک دستگاه تنفسی نمی‌شود.
5. به لحاظ خودشویی، در مدت زمان بسیار طولانی‌تری رسوب می‌گیرد و عمر آن تقریباً ۶ برابر عمر پوشالهای معمولی است.
6. پدهای سلولزی خود ایستا می‌باشند.
7. افت فشار ایجاد شده در این نوع پدها بسیار کم است.
8. پدهای سلولزی در مقایسه با پوشالهای معمولی دارای راندمان تبخیر بالاتری هستند.
9. پدهای سلولزی دانه درشت افت فشار کمتر و پدهای سلولزی دانه ریز افت فشار بیشتری ایجاد می‌کنند و راندمان این پدهای دانه‌ریز بیشتر می‌باشد.